Bão ảnh hưởng đến hệ thống điện mặt trời như thế nào?

Bão ảnh hưởng đến hệ thống điện mặt trời như thế nào? Đây là vấn đề được nhiều hộ gia đình và doanh nghiệp quan tâm trong bối cảnh Việt Nam bước vào mùa mưa bão với tần suất ngày càng dày. Khi nhiều hệ thống sử dụng tấm pin PV, Inverter, khung giá đỡ, Pin Lithium… được lắp đặt rộng rãi, tính bền vững trước gió mạnh, mưa lớn hay sét đánh trở thành yếu tố then chốt. 

Với bài viết dưới đây, DAT Group giúp bạn hiểu rõ tác động thực tế của bão dựa trên số liệu, nghiên cứu uy tín và kinh nghiệm hệ thống đã được triển khai thực tế.

1. Mùa bão tại Việt Nam và thời điểm thường đổ bộ

Mùa bão là yếu tố then chốt quyết định mức độ rủi ro mà hệ thống điện mặt trời phải đối mặt. Để đánh giá đúng, chúng ta cần nhìn vào khu vực chịu tác động và tần suất xuất hiện bão hằng năm.

1.1. Khu vực thường chịu ảnh hưởng của bão​

Theo Tổng cục Khí tượng Thủy văn, Việt Nam nằm trong khu vực có 10–12 cơn bão và áp thấp nhiệt đới mỗi năm, tập trung mạnh ở miền Trung và Bắc Bộ. Những vùng này thường ghi nhận tốc độ gió lên đến 100–150 km/h, ảnh hưởng đáng kể đến các công trình mái – bao gồm hệ thống điện mặt trời.

1.2. Thời gian bão xuất hiện trong năm​

Bão tại Việt Nam thường xuất hiện:

• Tháng 6–8: Bão Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ
• Tháng 9–11: Bão Trung Bộ và Nam Trung Bộ (giai đoạn cực đại)

Trong năm 2025, Việt Nam chịu ảnh hưởng của nhiều cơn bão mạnh. Tiêu biểu như bão Wutip (tháng 6) gây mưa kỷ lục ở Trung Bộ; bão Kajiki (tháng 8) đổ bộ Thanh Hóa – Nghệ An; các cơn bão Ragasa và Bualoi (tháng 9) gây mưa lớn tại Trung Bộ và cuối năm là bão Kalmaegi (tháng 11) ảnh hưởng trực tiếp đến miền Trung. Chuỗi bão này khiến năm 2025 trở thành một trong những mùa bão diễn biến phức tạp.

Giai đoạn này đi kèm lượng mưa lớn, gió giật mạnh, tăng nguy cơ ngập mái, ngập chân inverter hoặc hư hỏng dây dẫn nếu không bảo vệ đúng cách.

2. Ảnh hưởng của bão đến hệ thống điện năng lượng mặt trời​

Để hiểu rõ bão tác động như thế nào, chúng ta phân tích từng yếu tố tự nhiên trực tiếp gây ảnh hưởng đến Tấm pin PV và thiết bị điện trong hệ thống.

2.1. Tác động của gió mạnh

Gió bão có thể đạt vận tốc ≥ 130 km/h, đủ sức gây rung lắc hoặc bật mái nếu khung giá đỡ không đạt chuẩn kỹ thuật.

Nghiên cứu của Solar Energy Journal (2023) cho thấy 10% sự cố hệ thống PV tại châu Á – Thái Bình Dương đến từ gió mạnh làm lỏng bulong hoặc lệch kết cấu.

2.2. Mưa lớn và ngập lụt

Mưa lớn kéo dài gây:

• Nước ứ đọng trên bề mặt Tấm pin PV giảm hiệu suất đến 70–90%
• Ngập vị trí inverter hoặc tủ điện gây chập mạch
• Tăng nguy cơ oxy hóa các đầu nối MC4

Theo dữ liệu thực nghiệm từ NREL (National Renewable Energy Laboratory), độ ẩm cao kéo dài làm suy giảm vật liệu EVA và Backsheet nhanh hơn 1.5–2 lần.

2.3. Va đập từ mảnh vỡ, tinh thể

Trong bão, mảnh ngói, cành cây, đá nhỏ… có thể va đập và gây nứt vi mô (micro-crack) trên Tấm pin PV. Dù mắt thường không thể nhìn thấy, nhưng vi nứt làm giảm hiệu suất từ 2–15% theo thời gian.

2.4 Nguy cơ sét đánh và cháy hỏng thiết bị

Sét là rủi ro nghiêm trọng nhất đối với hệ thống điện mặt trời. Không chỉ đánh trực tiếp, xung điện lan truyền cũng có thể phá hỏng:

• Inverter
• Bộ tối ưu công suất
• Bộ điều khiển sạc
• Pin Lithium

Các báo cáo từ IEC 61730 cho thấy thiết bị PV không có chống sét lan truyền (SPD) có xác suất hỏng cao gấp 4 lần trong mùa bão.

3. Hệ thống điện mặt trời có hoạt động khi trời bão không?​

Trong điều kiện mưa bão, hệ thống điện mặt trời vẫn có thể hoạt động, nhưng công suất giảm rất mạnh, thường từ 70–95% vì bức xạ mặt trời gần như biến mất. Theo dữ liệu của NREL, trong tâm bão nhiệt đới, bức xạ có thể giảm xuống dưới 50 W/m², khiến Tấm pin PV không tạo đủ điện để inverter đạt ngưỡng vận hành tối ưu.

Ngoài việc suy giảm công suất, các inverter đạt chuẩn IEC 62116 và IEC 61727 còn được thiết kế để tự ngắt khi thời tiết vượt ngưỡng an toàn. Cơ chế ngắt này được kích hoạt khi có:

• Điện áp lưới dao động mạnh
• Gió lớn làm rung hoặc lệch khung giá
• Dòng DC từ Tấm pin PV xuống quá thấp
• Nghi ngờ nước xâm nhập hoặc rò điện

Nhờ đó, thiết bị được bảo vệ khỏi rủi ro chập cháy do mưa lớn hoặc sét lan truyền. Khi thời tiết ổn định trở lại, hệ thống sẽ tự khởi động và vận hành bình thường.

Tóm lại, hệ thống không ngừng hoàn toàn nhưng hoạt động rất hạn chế, và việc tự ngắt là cơ chế an toàn giúp bảo vệ Tấm pin PV, inverter và toàn bộ hệ thống trong suốt thời gian bão.

4. Giải pháp bảo vệ hệ thống năng lượng mặt trời trong mùa bão

Để dẫn vào các biện pháp chi tiết, dưới đây là những giải pháp giúp hệ thống vận hành an toàn và bền bỉ trong điều kiện thời tiết cực đoan.

4.1. Biện pháp trước bão

Các biện pháp quan trọng bao gồm:

– Lắp đặt khung giá chắc chắn: Khung đạt chuẩn nhôm định hình, tính toán tải trọng gió theo TCVN 2737:2023.

– Sử dụng tấm pin đạt chuẩn chất lượng: Tấm pin PV đạt chuẩn IEC 61215 và IEC 61730 giúp hạn chế nứt vỡ.

– Lắp đặt thiết bị chống sét và nối đất an toàn: Giảm rủi ro sốc điện, hỏng inverter.

– Tăng cường giám sát hệ thống bằng công nghệ thông minh: Hệ thống IoT giúp theo dõi hiệu suất theo thời gian thực, phát hiện lỗi sớm.

4.2. Hướng dẫn xử lý sau bão

Khi bão tan, cần thực hiện đúng quy trình để tránh sự cố về điện.

– Kiểm tra toàn bộ hệ thống và dây dẫn: Phát hiện điểm lỏng, vỡ, đứt.

– Vệ sinh, lau khô tấm pin: Loại bỏ bụi bẩn, lá cây, tránh đọng nước làm giảm hiệu suất.

– Liên hệ đơn vị kỹ thuật để hỗ trợ nếu phát hiện hư hỏng​: Không tự can thiệp vào inverter hoặc tủ điện khi chưa có chuyên môn.

5. Lý do nên chọn điện năng lượng mặt trời của DAT Group

Khi chuyển tiếp sang phần đánh giá ưu điểm thương hiệu, dưới đây là những lý do giúp DAT Group được tin chọn:

• Công suất (Wp) của tấm pin càng cao thì càng tốt? Công suất Wp không phải yếu tố duy nhất. Điều quan trọng là hiệu suất chuyển đổi, chất lượng cell, tiêu chuẩn chống PID, và độ bền trong điều kiện bão. DAT Group sử dụng Tấm pin PV đạt chuẩn quốc tế, tuổi thọ 25–30 năm, bảo hành 12–15 năm, inverter bảo hành 5–10 năm, Pin Lithium bảo hành 7–10 năm.
• Hệ thống giúp tiết kiệm 30–70% điện năng, hoàn vốn trong 3–5 năm, sau đó tiết kiệm mạnh mẽ trong 25–27 năm tiếp theo.

Bão ảnh hưởng đến hệ thống điện mặt trời như thế nào không chỉ là mối quan tâm của các hộ gia đình mà còn là vấn đề quan trọng đối với doanh nghiệp và các dự án sử dụng năng lượng sạch. 

Qua những phân tích về gió mạnh, mưa lớn, ngập lụt, sét đánh và tác động thực tế trong mùa bão 2025, có thể thấy rằng hệ thống điện mặt trời sẽ vận hành an toàn và bền bỉ khi được thiết kế đúng chuẩn, sử dụng vật tư đạt tiêu chuẩn quốc tế và lắp đặt bởi đội ngũ kỹ thuật có kinh nghiệm.

Với các giải pháp tối ưu, kinh nghiệm triển khai từ DAT Group, cùng tuổi thọ hệ thống dài hạn và khả năng tiết kiệm điện vượt trội, người dùng hoàn toàn có thể yên tâm khi đầu tư năng lượng mặt trời trong điều kiện khí hậu nhiều biến động của Việt Nam. Để tìm hiểu thêm các giải pháp phù hợp nhu cầu thực tế và chi phí tối ưu, bạn có thể tham khảo tại:
https://datsolar.com/

Nguồn tham khảo:

1. Fraunhofer ISE – Institute for Solar Energy Systems
2. NREL – National Renewable Energy Laboratory
3. Tổng cục Khí tượng Thủy văn Việt Nam