Tiêu chuẩn xanh ESG là gì? 3 trụ cột chính doanh nghiệp

Trong những năm gần đây, ESG (Environmental – Social – Governance) đã trở thành tiêu chí quan trọng trong hoạt động của các doanh nghiệp hiện đại, đặc biệt là trong lĩnh vực năng lượng tái tạo và điện mặt trời. Việc triển khai ESG hiệu quả không chỉ giúp doanh nghiệp phát triển bền vững mà còn nâng cao hình ảnh thương hiệu, gia tăng khả năng tiếp cận khách hàng và thu hút nhà đầu tư quốc tế.

Ở bài viết này, DAT Group sẽ giúp bạn hiểu rõ ESG là gì, các trụ cột ESG, quy trình triển khai ESG trong doanh nghiệp, những khó khăn – giải pháp thực tế, cũng như xu hướng phát triển bền vững gắn liền với ESG trong ngành điện mặt trời. Đội ngũ DAT Group sẵn sàng đồng hành cùng doanh nghiệp trong hành trình áp dụng ESG bài bản, tối ưu chi phí và gia tăng giá trị xanh dài hạn.

1. ESG là gì?

ESG là gì? ESG là viết tắt của ba yếu tố cốt lõi: Environmental (Môi trường), Social (Xã hội) và Governance (Quản trị doanh nghiệp). Đây là bộ tiêu chuẩn ESG được sử dụng để đánh giá mức độ phát triển bền vững và trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp bên cạnh các chỉ số tài chính truyền thống.

Việc áp dụng ESG giúp doanh nghiệp không chỉ tập trung vào lợi nhuận ngắn hạn mà còn quản trị rủi ro dài hạn liên quan đến môi trường, xã hội và hệ thống quản trị nội bộ.

• Environmental (Môi trường): Đánh giá các hoạt động như quản lý chất thải, sử dụng năng lượng, giảm phát thải khí nhà kính, ứng phó biến đổi khí hậu. Trong lĩnh vực năng lượng tái tạo, ESG môi trường gắn liền với điện mặt trời, điện gió và giảm carbon footprint.

• Social (Xã hội): Liên quan đến người lao động, khách hàng và cộng đồng: an toàn lao động, quyền con người, phúc lợi xã hội, trách nhiệm cộng đồng.

• Governance (Quản trị): Đánh giá mức độ minh bạch, đạo đức kinh doanh, kiểm soát nội bộ và tuân thủ pháp luật.

Áp dụng ESG đang trở thành yêu cầu bắt buộc đối với doanh nghiệp muốn tiếp cận vốn đầu tư quốc tế, tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu và phát triển bền vững tại Việt Nam.

2. Ba trụ cột chính trong tiêu chuẩn ESG

Bất kỳ mô hình phát triển bền vững nào cũng phải dựa trên nền tảng vững chắc của ba trụ cột ESG. Dưới đây là giải thích chi tiết từng thành tố trong tiêu chuẩn này.

2.1. Environmental (Môi trường) trong ESG

Để doanh nghiệp đạt tiêu chuẩn ESG, yếu tố môi trường cần đặt lên hàng đầu. Các tiêu chuẩn này sẽ bao gồm nhiều chỉ số có thể đo lường và áp dụng thực tiễn:

• Doanh nghiệp cần giảm phát thải CO₂ thông qua đầu tư hệ thống điện mặt trời.
• Khách hàng nên lựa chọn các giải pháp tiết kiệm năng lượng, tăng tính thân thiện môi trường.
• Quản lý chất thải và bảo tồn tài nguyên là yêu cầu then chốt trong vận hành sản xuất.

2.2. Social (Xã hội) trong ESG

Khía cạnh xã hội đóng vai trò kết nối doanh nghiệp với người lao động, khách hàng và cộng đồng. Việc đầu tư vào yếu tố xã hội giúp doanh nghiệp tạo ra môi trường làm việc an toàn, gắn bó và thúc đẩy trách nhiệm cộng đồng.

• Doanh nghiệp cần phát triển chương trình đào tạo nâng cao năng lực cho nhân viên.
• Tăng cường an toàn lao động góp phần xây dựng hình ảnh doanh nghiệp thân thiện.
• Hỗ trợ cộng đồng thông qua các dự án năng lượng mặt trời mang lại giá trị thiết thực.

2.3. Governance (Quản trị doanh nghiệp) trong ESG

Quản trị tốt là trụ cột đảm bảo doanh nghiệp hoạt động minh bạch và hiệu quả. Khi triển khai ESG, nhà quản lý cần chú trọng đến các nhiệm vụ quan trọng sau:

• Xây dựng hệ thống kiểm soát nội bộ minh bạch giúp giảm thiểu rủi ro.
• Đảm bảo tuân thủ các quy định, luật pháp hiện hành.
• Công bố thông tin kịp thời, tăng sự tin cậy với đối tác và nhà đầu tư.

3. Quy trình triển khai ESG trong doanh nghiệp

Quy trình triển khai ESG là chuỗi các hoạt động liên tục từ nhận diện chìa khóa chiến lược đến kiểm soát kết quả đầu ra. Việc xây dựng kế hoạch bài bản sẽ giúp doanh nghiệp nâng cao hiệu quả áp dụng ESG thực tế.

3.1. Các bước xây dựng chiến lược ESG

Doanh nghiệp muốn triển khai ESG bài bản cần tuân thủ từng bước sau để đảm bảo thành công:

• Đầu tiên, doanh nghiệp nên đánh giá tình trạng hiện tại bằng các chỉ số về môi trường, xã hội, quản trị.
• Thiết lập mục tiêu cụ thể và đo lường được cho từng trụ cột ESG.
• Xây dựng chính sách rõ ràng, lồng ghép tiêu chuẩn ESG vào quy trình kinh doanh.
• Ứng dụng công nghệ như hệ thống điện mặt trời để nâng cao hiệu quả năng lượng.
• Đào tạo nhân sự giúp nâng cao nhận thức và thực thi tốt các quy định mới.
• Báo cáo, đo lường và cải thiện thường xuyên thông qua hệ thống quản lý dữ liệu số.

3.2. Những lưu ý khi thực hiện ESG

Các doanh nghiệp cần chú ý nhiều yếu tố trong quá trình thực hiện ESG. Mọi cam kết chỉ thành công khi có sự phối hợp chặt chẽ giữa lãnh đạo và các phòng ban.

• Đảm bảo sự cam kết từ ban lãnh đạo và tích hợp ESG vào chiến lược chung.
• Đầu tư đúng mức cho hệ thống công nghệ, phần mềm quản lý và truyền thông nội bộ.
• Công khai báo cáo, minh bạch kết quả, tránh hành vi “greenwashing” (chỉ làm thương hiệu mà không thực chất)

4. Thách thức và giải pháp khi áp dụng ESG tại Việt Nam

Trước khi tìm hiểu các giải pháp cụ thể, cần nhìn nhận rõ những khó khăn và thách thức phổ biến mà doanh nghiệp Việt Nam thường gặp phải trong quá trình triển khai và áp dụng tiêu chuẩn ESG.

4.1. Những khó khăn phổ biến doanh nghiệp gặp phải

Nhiều doanh nghiệp sẽ gặp một số vấn đề phổ biến khi theo đuổi tiêu chuẩn ESG. Dưới đây là các điểm cần chú ý:

• Không phải tất cả lãnh đạo đều hiểu rõ giá trị mà ESG mang lại, đặc biệt doanh nghiệp vừa và nhỏ.
• Việc đầu tư vào hệ thống điện mặt trời, phần mềm quản lý số ban đầu cần kinh phí lớn.
• Các tiêu chuẩn, hướng dẫn về ESG còn phân tán, chưa nhất quán.
• Doanh nghiệp gặp khó khăn khi tìm, đo lường thông tin liên quan đến các chỉ số.

4.2. Giải pháp nâng cao hiệu quả triển khai ESG

Để vượt qua những khó khăn trên, doanh nghiệp cần có chiến lược rõ ràng và hợp tác với đối tác giàu kinh nghiệm:

• Liên hệ DAT Group để nhận tư vấn hệ sinh thái điện mặt trời giúp tiết kiệm điện, giảm chi phí đầu tư.
• Ưu tiên các giải pháp năng lượng sạch, đầu tư thiết bị tối ưu hóa hiệu suất, bảo vệ môi trường.
• Ứng dụng các phần mềm quản lý ESG hiện đại nhằm kiểm soát minh bạch và báo cáo định kỳ.
• Cập nhật liên tục chính sách mới, tăng cường truyền thông về lợi ích ESG cho toàn thể nhân viên và đối tác.

Sau khi đã xác định được hướng đi và các giải pháp nâng cao hiệu quả triển khai ESG, bước tiếp theo là nhìn về tương lai của ESG để hiểu rõ xu hướng phát triển bền vững sẽ định hình cách doanh nghiệp vận hành và tạo giá trị trong những năm tới.

5. Tương lai của ESG và xu hướng phát triển bền vững

Trong một thế giới hội nhập và chuyển đổi số mạnh mẽ, ESG đóng vai trò không thể thay thế đối với sự phát triển của doanh nghiệp. Xu hướng phát triển bền vững là con đường tất yếu để doanh nghiệp tăng trưởng lâu dài.

5.1. ESG và chuyển đổi xanh tại Việt Nam

Hiện nay, Việt Nam đang tích cực thúc đẩy các chương trình chuyển đổi xanh nhằm giảm phát thải khí nhà kính, phát triển kinh tế tuần hoàn và sử dụng năng lượng tái tạo. Một trong những cam kết nổi bật là việc Thủ tướng Chính phủ tuyên bố tại Hội nghị COP26 (Glasgow, 2021) về mục tiêu đạt phát thải ròng bằng “0” (Net Zero) vào năm 2050. 

Thực hiện cam kết này, Chính phủ Việt Nam đã ban hành Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021–2030, tầm nhìn đến năm 2050 (Quyết định 1658/QĐ-TTg), trong đó nhấn mạnh vai trò của ESG như công cụ then chốt giúp doanh nghiệp phát triển bền vững.

Bên cạnh đó, các tổ chức tài chính như IFC (International Finance Corporation) và WB (Ngân hàng Thế giới) hiện đang hỗ trợ các dự án đầu tư xanh tại Việt Nam. Nhiều quỹ đầu tư quốc tế chỉ giải ngân đối với các doanh nghiệp có báo cáo ESG minh bạch. Việc tuân thủ các tiêu chuẩn ESG giúp doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận vốn vay ưu đãi, tín chỉ carbon và cơ hội tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu do các tập đoàn lớn yêu cầu minh bạch ESG.

Ví dụ cụ thể, tập đoàn LEGO với nhà máy 1 tỷ USD tại Bình Dương đã công bố sử dụng hoàn toàn năng lượng tái tạo trong quá trình vận hành – chứng minh ESG không chỉ là tiêu chuẩn mà là yêu cầu bắt buộc trong hợp tác thương mại tương lai. Như vậy, ESG sẽ là nền tảng cốt lõi trong hành trình chuyển đổi xanh quốc gia, đồng thời đóng vai trò chiến lược giúp doanh nghiệp Việt Nam thâm nhập thị trường quốc tế, tối ưu chi phí và thích ứng với các tiêu chuẩn môi trường toàn cầu.

Xem thêm: COP29: Thành tựu nổi bật, di sản và kỳ vọng hướng tới COP30

5.2. Doanh nghiệp ESG Xanh Quốc gia 2025

Tại Việt Nam, các hoạt động vinh danh doanh nghiệp ESG đang cho thấy ESG không còn là khái niệm lý thuyết mà đã bước vào giai đoạn triển khai thực chất. Tối 20/12/2025, Lễ Tổng kết Chương trình “Vì Môi trường xanh Quốc gia 2025” tại Hà Nội đã công bố danh sách 20 “Doanh nghiệp ESG Xanh Quốc gia 2025”, ghi nhận những đơn vị kiên trì đầu tư cho phát triển bền vững, đặt môi trường, xã hội và quản trị minh bạch vào trọng tâm chiến lược kinh doanh.

Theo Viện Nghiên cứu Tăng trưởng xanh, bộ 30 tiêu chí ESG dùng để đánh giá doanh nghiệp được xây dựng dựa trên chuẩn quốc tế và điều chỉnh phù hợp thực tiễn Việt Nam, với quy trình 3 bước: doanh nghiệp tự đánh giá, Viện sơ tuyển – hỗ trợ hoàn thiện hồ sơ và Hội đồng chuyên gia độc lập chấm điểm dựa trên minh chứng thực tế. Doanh nghiệp chỉ được xét công nhận danh hiệu “Doanh nghiệp ESG Xanh Quốc gia 2025” khi đạt tối thiểu 70/100 điểm ESG tổng hợp, giúp quá trình vinh danh chuyển từ hình thức sang đánh giá thực chất, có tư vấn – đồng hành chuyên môn trong suốt quá trình nâng cấp quản trị bền vững.

Chương trình “Vì Môi trường xanh Quốc gia 2025” được thiết kế giai đoạn 2025–2026 với 6 nhóm hoạt động như truyền thông, hội nghị – đào tạo “Hành trình đến Net Zero”, khảo sát – đánh giá doanh nghiệp ESG, cuộc thi “Đại sứ Xanh Quốc gia”, “Green Fashion” và mô hình “Trạm Xanh Quốc gia – Sống không rác thải”. Thông qua đó, chương trình kêu gọi Nhà nước hoàn thiện cơ chế khuyến khích chuyển đổi xanh, doanh nghiệp xem ESG là nền tảng cạnh tranh cốt lõi và “giấy thông hành” vào chuỗi cung ứng quốc tế, đồng thời thúc đẩy cộng đồng, giới trẻ, báo chí cùng lan tỏa lối sống xanh và giám sát việc thực thi các cam kết xanh.

Một ví dụ điển hình là Công ty TNHH Cheng Loong Bình Dương Paper – doanh nghiệp được vinh danh trong chương trình – đã kiên trì triển khai mô hình kinh tế tuần hoàn, thu hồi năng lượng từ chất thải rắn, sử dụng sinh khối, khí biogas và năng lượng mặt trời để giảm phát thải CO₂. Trong hai năm, doanh nghiệp này đã áp dụng 45 biện pháp tiết kiệm điện, giảm khoảng 10,2 triệu kWh điện, đồng thời ưu tiên sử dụng nguyên liệu tái chế để bảo vệ rừng nguyên sinh và hệ sinh thái tự nhiên, cho thấy ESG gắn chặt với chuyển đổi năng lượng sạch và kinh tế tuần hoàn.

5.3. Cơ hội và thách thức cho doanh nghiệp trong thời đại ESG

Cơ hội và thách thức luôn đồng hành khi doanh nghiệp theo đuổi tiêu chuẩn ESG. Nhà quản trị cần nhận diện cả hai chiều để xây dựng chiến lược linh hoạt:

• Doanh nghiệp có thể mở rộng hợp tác quốc tế, đón đầu dòng vốn xanh và nâng cao giá trị thương hiệu.
• Tuy nhiên, các doanh nghiệp cũng phải đáp ứng tiêu chuẩn kỹ thuật và quản trị ngày càng khắt khe, đòi hỏi đầu tư đổi mới liên tục.

ESG không chỉ là tiêu chuẩn phát triển bền vững mà còn là chiến lược tối ưu chi phí, quản trị rủi ro và gia tăng giá trị dài hạn cho doanh nghiệp.

Nếu doanh nghiệp của bạn mong muốn triển khai ESG hiệu quả, hãy truy cập ngay https://datsolar.com/ để nhận tư vấn chuyên sâu từ DAT Group.

Phụ lục: So sánh quy trình điều hành theo ESG và truyền thống